Dreigiau Cymru
Dathlwch ymgyrch Cymru yn EURO 2020 UEFA drwy gymryd hunlun a’i rannu ar sianeli cymdeithasol trwy ddefnyddio’r hashnod #DreigiauCymru.
Gallwch hefyd sganio'r côd QR ar y Dreigiau er mwyn casglu pob sticer yn eich llyfr digidol personol ar TogetherStronger.Cymru. Sawl sticer ddigidol allwch chi gasglu drwy ymweld â safleoedd Cadw ledled Cymru?
Hanes y castell
Abaty cwbl Gymreig oedd Abaty Glyn y Groes o’r foment y cafodd ei sylfaenu ym 1201 gan y Tywysog Madog ap Gruffydd a ‘mynachod gwynion’ yr urdd Sistersaidd.
Cyfeiria ei enw Lladin (Valle Crucis) at Golofn Eliseg gerllaw o’r nawfed ganrif, a godwyd er gogoniant Cymro o bennaeth. Roedd gan y mynachod enwau fel Tudur a Hywel.
Mae’n ddigon posibl fod cydymdeimlad cartref felly’n egluro’r difrod a ddioddefwyd yn ystod rhyfeloedd brenin Lloegr Edward I a gwrthryfel Owain Glyndŵr. Ond yma o hyd mae un o’n habatai canoloesol gorau o ran awyrgylch a chyflwr.
Dechreuodd Glyn y Groes mewn llymder ond fe’i dathlwyd yn ddiweddarach gan feirdd am ei letygarwch helaeth – prydau bwyd yn cael eu gweini mewn llestri arian a chwrw yn ‘llifo fel afon’. Pan gafodd ei ddiddymu gan archddyfarniad brenhinol ym 1537, dim ond Abaty Tyndyrn oedd yn gyfoethocach yng Nghymru.
Ac fe gredwch chi hynny wrth gael eich cipolwg cyntaf ar flaen gorllewinol mawreddog eglwys yr abaty. Mewn mannau eraill ymhlith yr adfeilion rhamantaidd a beintiwyd gan Turner mae’r cabidyldy a’i gromen asennog, a’r unig bwll pysgod mynachaidd sydd wedi goroesi yng Nghymru.
Update your browser to view this website correctly. Update my browser now